Chạy biên chế: Lỗi do ai?

Sư phạm dần không lôi cuốn được người tài bởi không ít lí do: lương thấp, khó vào biên chế,..cùng hàng nghìn lí do khác, nhưng có lẽ câu chuyện biên chế luôn là nỗi ám ảnh và là tâm điểm của mọi sự chú ý. Đã râm ran từ lâu nhưng có lẽ chưa bao giờ vấn đề “chạy” biên chế vào ngành giáo dục lại được phơi bày như lúc này. Không ít sinh viên theo học ngành sư phạm rỉ tai nhau, gia đình phải chuẩn bị sẵn bao nhiêu để sau này ra trường xin việc, xin vào biên chế. Không ít giáo viên dạy hợp đồng mòn mỏi 5 – 10 năm nhưng không đủ “thực lực” để vào biên chế…

Chuyện như đùa, nữ giáo viên “cặp kè” với hiệu phó với toan tính sẽ được vào biên chế có thật xảy ra ở Đắk Lắk phô bày ra tất cả. Biên chế không chỉ được “mai phục” bằng tiền mà còn nâng cấp có thể đánh đổi bằng tình.

Giáo viên có quyền “nói không” với những tiêu cực khi vào biên chế

Một chính sách bị lợi dụng để mua bán, đổi chác khi người ta mất đi sự tự tôn, tự chủ, đạo đức, nhân phẩm. Đau đớn hơn khi những người đó làm việc trong môi trường giáo dục, mang trọng trách dạy người, dạy chữ và khoác trên mình những mỹ từ danh giá, cao cả.

Không ít lập luận, cũng không ít người thương xót cho người thầy và cho rằng vì cơ chế nên giáo viên phải “luồn cúi”, phải đánh đổi, làm đủ mọi cách để “chạy” vào biên chế. Nhưng thật ra, có phải lỗi chỉ nằm ở cơ chế?

Biên chế giúp giáo viên yên ổn, yên tâm làm việc, điều này là rất cần thiết với đặc thù nghề giáo, nhất là giáo viên ở vùng sâu vùng xa. Vậy nhưng, biên chế cũng trở thành chỗ “ẩn thân” cho những người thiếu năng lực nhưng ngại nỗ lực. Không thiếu những người yếu kém mong sớm tìm một chỗ “dừng chân” yên ổn. Vào biến chế rồi “khỏe tấm thân” có trong suy nghĩ của biết bao nhiêu người.

Chính sách còn có nhiều kẽ hở nhưng mỗi người hoàn toàn có quyền lựa chọn để mình đứng ngoài những tiêu cực và sai trái. Nếu đủ tự trọng, tự tôn thì không ai có thể ép mình bán rẻ nhân phẩm, đạo đức. Bản thân không muốn thì không ai có thể lợi dụng.